Leeuwarderadeel

Inhoud

Leeuwarderadeel (Fries: Ljouwerteradiel) is een gemeente in de Nederlandse provincie Friesland ten noorden van Leeuwarden.

Leeuwarderadeel is een agrarische en forensengemeente. In de gemeente staat de oudste voormalige stins van Friesland, Dekemastate. Het oudste Leeuwarderadeel bestond uit drie delen, de zogenaamde trimdelen. Het middelste deel hiervan scheidde zich al in de late middeleeuwen af als het grondgebied van de latere Friese hoofdstad Leeuwarden. Het zuidelijke deel, met onder meer de dorpen Wirdum, Goutum, Swichum en Huizum werd in 1944 bij Leeuwarden gevoegd. Leeuwarderadeel stond toen ook de dorpen Lekkum en Miedum af aan Leeuwarden. Als gevolg van deze ontwikkeling worden de oudere bronnen voor de geschiedenis van Leeuwarderadeel bewaard in het Historisch Centrum Leeuwarden.

De gemeenteraad heeft op 26 september 2013 besloten tot een aansluiting bij de gemeente Leeuwarden in 2018.

Kernen

De gemeente Leeuwarderadeel telt zeven officiële kernen. De hoofdplaats is Stiens.

Herindelinsplannen

Er is al eerder sprake geweest van het samenvoegen van Leeuwarderadeel met andere gemeenten. In plannen van Gedeputeerde Staten aangaande gemeentelijke herindelingen in Friesland werd in 1979 voorgesteld te fuseren met Ferwerderadeel onder de naam Noarderâldlân. Dat plan heeft het wetsontwerp, ingediend door toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Hans Wiegel (in 1980) niet gehaald.

In het kader van het project Bestuurlijke Vernieuwingen in Friesland, halverwege de jaren 90, werd voorgesteld om de gemeenten Menaldumadeel en Leeuwarderadeel samen te voegen met Leeuwarden. Mede door de uitslag van het referendum in de twee plattelandsgemeenten en het mislukken van het project Bestuurlijke Vernieuwing werd van een herindeling afgezien.

Burgemeester Dales van Leeuwarden sprak over het samengaan van Leeuwarden en Leeuwarderadeel voor 2010. Hiermee zou de gemeente Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Nieuw-Leeuwarden of Groot-Leeuwarden komen op een inwoneraantal van 102.000. Er is steeds sprake geweest van een referendum met de vraag of de inwoners een zelfstandige gemeente willen of een fusie voorstaan met Leeuwarden. Maar tot nu toe is, ondanks wat tegenstanders zeggen, geen sprake van veel tegenstand. Veel bewoners hebben als uitgangspunt dat ze willen wonen met zo veel mogelijk voorzieningen tegen zo laag mogelijke kosten.

Momenteel werken de zogenaamde G4-gemeenten (nu de Middelsee gemeenten) nauw samen op diverse gebieden. Naast Menaldumadeel en Leeuwarderadeel maken het Bildt en Ferwerderadeel deel uit van dit samenwerkingsverband.

Geschiedenis

Oorspronkelijk bestond de gemeente uit drie delen. Met een moeilijk woord noemden ze dat trimdelen. Zo was er een noordelijk, een middelste en een zuidelijk trimdeel. In het jaar 1435 werd Leeuwarden, dat toen al enige eeuwen bestond, verenigd onder één stadsrecht.

Op 1 januari 1944 werd tijdens de Duitse bezetting het zuidelijk trimdeel (Huizum) aan Leeuwarden toegevoegd. Het oude gemeentehuis van Leeuwarderadeel stond oorspronkelijk in Huizum. Dat bleef zo, totdat op 1 maart 1965 het nieuwe gemeentehuis in Stiens klaar was.

De weg Leeuwarden-Stiens is een hele oude weg. In het jaar 1000 kon je al gebruik van deze weg maken. Het is een zware zeewering, beter gezegd een dijk geweest, die het gebied tegen het vrij naar binnen stromende water moest beschermen. Ten oosten van deze weg noemen we het Oudland. In het westen ligt het Nieuwland.

Rijdend vanaf Leeuwarden is Jelsum het eerste dorp in de gemeente. Een gebied met vrij veel bebossing. En in die bebossing staat een van Friesland's oudste state: het landgoed Dekema state. Deze state is in 2001 helemaal gerestaureerd. Aan het eind van de jaren 90 zijn de tuinen bij de state aangelegd. Ga je verder naar noorden dan kom je in Koarnjum. In dat dorp vind je het gerestaureerde Martenastate met zijn prachtige tuin. Het volgende dorp is Britsum. Dit dorp is het twee na grootste van de gemeente. Ten noorden van de grootste woonkern Stiens liggen de dorpen Feinsum, Hijum en Alde Leie.

Bezoekadres		Openingstijden gemeenteloket
Ljipstrjitte 1 9051 AR Stiens		ma t/m vr 08.30 - 12.00 di 14.00 - 17.00
Correspondentieadres
Postbus 24 9050 AA Stiens
		Advertentie
	058-2576666
	058-2574040
	www.leeuwarderadeel.nl
	Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Nieuws uit de gemeente Leeuwarderadeel